Swydd Ddisgrifiad NPS (SDd) 
NPS Band 4  
Cyfarwyddiaeth: Gwasanaeth Prawf Cenedlaethol 
Swydd Ddisgrifiad: Swyddog Prawf 
 
 
 
Cyfeirnod y Ddogfen 
NPS-JES-0032_Probation Officer_v7.0 
Math o ddogfen 
Rheolaeth 
Fersiwn 
7.0 
Dosbarthiad 
Annosbarthedig 
Dyddiad Cyhoeddi 
10/07/2019 
Statws 
Gwaelodlin 
Cynhyrchwyd gan 
Pennaeth y Grŵp 
Awdurdodwyd gan 
Y Tîm Gwobrwyo 
Tystiolaeth ar gyfer y SDd 
 
 
 
 
 
 
 
Swydd Ddisgrifiad NPS  
NPS-JES-0032_Probation Officer_v7.0 

Teitl y Swydd 
Swyddog Prawf 
Cyfarwyddiaeth 
Gwasanaeth Prawf Cenedlaethol 
Band 

 
Trosolwg o’r swydd  
Bydd deiliad y swydd yn ymgymryd â'r ystod lawn o dasgau rheoli troseddwyr gyda 
throseddwyr dan oruchwyliaeth. Bydd hyn yn cynnwys asesu, gweithredu dedfrydau a 
chreu adroddiadau; gan ddefnyddio gweithdrefnau gwasanaeth a chyfarwyddiadau 
ymarfer sy'n sail i farn broffesiynol. 
 
Crynodeb  
Asesu a rheoli’r risg a berir gan droseddwyr i amddiffyn dioddefwyr troseddau a’r 
cyhoedd drwy: 
 
•  Ddarparu gwybodaeth a chyngor i lysoedd troseddol, asiantaethau 
cyfiawnder troseddol ac asiantaethau partner eraill 
•  Goruchwylio troseddwyr sy’n destun gorchmynion cymunedol a 
thrwyddedau ac yn ystod dedfrydau o garchar  
•  Cyfrannu at brosesau rheoli risg 
•  Gweithio gydag asiantaethau a grwpiau eraill i atal troseddau a bodloni 
anghenion dioddefwyr a throseddwyr  
 
Yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r NPS, bydd rhaid i ddeiliad y swydd arddangos 
ymrwymiad i gydraddoldeb a chynhwysiant bob amser a deall sut maent yn 
berthnasol i’r gwaith maent yn ei wneud. 
Rhaid i ddeiliad y swydd gadw at bob polisi o ran natur sensitif/gyfrinachol yr 
wybodaeth a gaiff ei thrin wrth weithio yn y swydd hon. 
Cyfrifoldebau, 
Efallai y bydd yn ofynnol i Swyddogion Prawf ymgymryd ag unrhyw gyfuniad, neu bob 
Gweithgareddau a 
un, o'r dyletswyddau a'r cyfrifoldebau a nodir isod.  
Dyletswyddau  
•  Darparu cyngor ac asesiadau proffesiynol, yn cynnwys adroddiadau 
 
ysgrifenedig i'r llysoedd, y Bwrdd Parôl, ac asiantaethau cyfiawnder 
troseddol a phartneriaid eraill 
•  Ymgymryd â'r ystod lawn o dasgau rheoli troseddwyr gyda throseddwyr sydd 
wedi'u hasesu ar bob lefel o risg o niwed difrifol, yn cynnwys risg uchel a risg 
uchel iawn 
•  Defnyddio systemau cyfrifiadurol i gynhyrchu, diweddaru a chynnal 
cofnodion a dogfennaeth arall o fewn amserlenni y cytunwyd arnynt 
•  Sicrhau atgyfeiriadau prydlon ac effeithiol i, a sicrhau perthnasau da rhwng, 
timau rheoli troseddwyr, timau’r llysoedd, unedau cyswllt â dioddefwyr, staff 
ymyriadau, yr Uned Eiddo Cymeradwy, staff y carchardai ac asiantaethau 
allanol i fwyhau canlyniadau positif, rheoli risg a lleihau aildroseddu  
•  Mynychu cyfarfodydd proffesiynol a chynrychioli'r NPS mewn fforymau 
partneriaeth priodol e.e. MAPPA, MARAC 
•  Gweithio ar y cyd â chydweithwyr, cynnal perthnasau effeithiol o fewn eich 
tîm a darparu arweiniad a chefnogaeth broffesiynol i Swyddogion y 
Gwasanaeth Prawf (PSOs) a staff eraill fel sy’n briodol 
•  Helpu o fewn eich tîm a helpu timau eraill yn ôl y gofyn 
•  Ymgymryd ag ymweliadau carchar, ymweliadau yn y cartref neu ymweliadau 
i leoliadau amgen yn ôl y gofyn 
•  Ymateb i geisiadau i gyfeirio risgiau yn uwch a godir gan Gwmnïau Adsefydlu 
Cymunedol, pennu lefel y risg ac os yw’n risg uchel (wedi’i gymeradwyo gan 
reolwr) penderfynu ar sut i'w rheoli 
•  Cyflwyno a chyd-arwain rhaglenni achrededig sy’n gymesur â’ch gradd 
•  Cynnal profion alcohol a chyffuriau gorfodol yn ôl y gofyn a dilyn 
gweithdrefnau meddyginiaeth ar bresgripsiwn 
•  Ymgymryd â dyletswyddau diogelu plant yn unol â chyfrifoldebau statudol yr 
NPS a pholisïau asiantaethau 
•  Dangos sgiliau modelu cymdeithasgar drwy atgyfnerthu ymddygiad ac 
agweddau cymdeithasgar yn gyson a herio ymddygiad ac agweddau 
gwrthgymdeithasol 
•  Gweithio o fewn nodau a gwerthoedd y Gwasanaeth Prawf Cenedlaethol a'r 
NPS-JES-0032_Probation Officer_v7.0 

Gwasanaeth Cenedlaethol Rheoli Troseddwyr  
 
Mae’r dyletswyddau/cyfrifoldebau a restrir uchod yn disgrifio’r swydd fel y mae ar 
hyn o bryd, ac nid yw’n rhestr gyflawn. Disgwylir i ddeiliad y swydd dderbyn 
addasiadau rhesymol a thasgau ychwanegol sydd ar lefel debyg a allai fod yn 
angenrheidiol. Os bydd addasiadau sylweddol mae’n bosib y bydd angen ystyried y 
swydd unwaith eto dan y cynllun Gwerthuso Swydd, a thrafodir hynny â deiliad y 
swydd yn y lle cyntaf. 
Ymddygiad 
•  Gwneud Penderfyniadau Effeithiol 
•  Newid a Gwella 
•  Cydweithio 
•  Cyflawni ar Gyflymder 
•  Cyfathrebu a Dylanwadu 
Cryfderau 
Cynghorir y caiff cryfderau eu dewis yn lleol, awgrymir 4-8 
 
 
Profiad hanfodol 
•  Profiad o weithio gydag amrywiaeth eang o bobl sydd wedi profi amrywiaeth 
o anawsterau cymdeithasol/personol.  
•  Profiad o weithio gyda chymunedau amrywiol, yn cynnwys hyrwyddo 
cydraddoldeb a gwerthfawrogi amrywiaeth.  
•  Dealltwriaeth a gwerthfawrogiad o gydraddoldeb  
•  Profiad o weithio gyda grwpiau ac unigolion er mwyn ysgogi a newid 
ymddygiad 
•  Profiad o weithio gyda phobl sydd wedi cyflawni troseddau. 
 
Y gallu i gyflawni pob agwedd lafar o’r rôl yn hyderus drwy gyfrwng y Saesneg neu 
(pan bennir yng Nghymru) Cymraeg. 
Gofynion technegol 
Rhaid ichi feddu ar Gymhwyster Swyddog Prawf neu fod yn Swyddog Prawf 
cymwys.  Hefyd, dylai ymgeiswyr llwyddiannus feddu ar:  

•  Gradd anrhydedd PQF / Diploma Graddedig PQF a Diploma Lefel 5 mewn 
Ymarfer Prawf; neu  
•  Diploma mewn Astudiaethau Prawf; neu Ddiploma mewn Gwaith 
Cymdeithasol (opsiwn Prawf); neu CSQW (opsiwn Prawf) 
•  Gwybodaeth a dealltwriaeth o waith y System Gyfiawnder Troseddol a’r 
Gwasanaeth Prawf. 
•  Gwybodaeth dda am ddeddfwriaeth berthnasol a Safonau Cenedlaethol/ 
•  Gwybodaeth am Ymarfer yn Seiliedig ar Dystiolaeth ac adnoddau asesu 
risg/anghenion. 
 
Gallu  
 
 
Cymwysterau Gofynnol   Peidiwch â newid y blwch hwn 
 
•  Bydd archwiliadau adnabod a diogelwch yn cael eu cynnal ar bob ymgeisydd 
cyn iddo/iddi gychwyn yn y swydd. 
•  Bydd rhaid i bob ymgeisydd allanol gwblhau cyfnod prawf o 6 mis.   Bydd 
rhaid i ymgeiswyr mewnol wneud cyfnod prawf os nad ydynt eisoes wedi 
gwneud cyfnod prawf i HMPPS. 
•  Bydd rhaid i'r holl staff ddatgan a ydynt yn aelod o grŵp neu sefydliad sy’n 
cael ei ystyried yn hiliol gan HMPPS. 
 
Oriau gwaith (Oriau 
 
anghymdeithasol) a 
Lwfansau 

NPS-JES-0032_Probation Officer_v7.0 

 
Proffil Llwyddiant 
 
Cryfderau  
Cynghorir y caiff 
Ymddygiad 
Gallu 
Profiad 
Technegol 
cryfderau eu dewis yn 
lleol, awgrymir 4-8 
Rhaid ichi feddu ar Gymhwyster 
Profiad o weithio gydag 
 
Swyddog Prawf neu fod yn Swyddog 
amrywiaeth eang o bobl sydd wedi 
Gwneud Penderfyniadau Effeithiol 
 
Prawf cymwys 
profi amrywiaeth o anawsterau 
 
cymdeithasol/personol 
 
Gradd anrhydedd PQF / Diploma 
Profiad o weithio gyda 
Graddedig PQF a Diploma Lefel 5 mewn 
chymunedau amrywiol, yn cynnwys 
Ymarfer Prawf; neu Ddiploma mewn 
Newid a Gwella 
 
 
hyrwyddo cydraddoldeb a 
Astudiaethau Prawf; neu Ddiploma 
gwerthfawrogi amrywiaeth. 
mewn Gwaith Cymdeithasol (opsiwn 
Prawf); neu CSQW (opsiwn Prawf) 
Gwybodaeth a dealltwriaeth o waith y 
Dealltwriaeth a gwerthfawrogiad o 
Cydweithio 
 
 
System Gyfiawnder Troseddol a’r 
gydraddoldeb. 
Gwasanaeth Prawf 
Profiad o weithio gyda grwpiau ac 
Gwybodaeth am Ymarfer yn Seiliedig ar 
Cyflawni ar Gyflymder 
 
 
unigolion er mwyn ysgogi a newid 
Dystiolaeth ac adnoddau asesu 
ymddygiad 
risg/anghenion. 
Profiad o weithio gyda phobl sydd 
Gwybodaeth dda am ddeddfwriaeth 
Cyfathrebu a Dylanwadu 
 
 
wedi cyflawni troseddau 
berthnasol a Safonau Cenedlaethol 
 
 
NPS-JES-0032_Probation Officer_v7.0